Zeka Testleri bize IQ skorunu verdiği gibi aynı zamanda çocukların yaşadıkları klinik anlamdaki sorunların belirlenmesine yol gösterici olmaktadır. Bir çocuğun evde ya da okulda öğrenme güçlüğü, aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği, uyum, davranış sorunları yaşayan bir çocuk varsa bu çocuklara zeka testi yapılması uzman tarafından uygun görülebilir

Zekâ ile ilgili kuramlara bakıldığında zekânın geliştirilebilecek bir kapasite ya da potansiyel olduğu ve biyolojik temellerinin bulunduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Buna göre zekâ, bireyin doğuştan sahip olduğu, kalıtımla kuşaktan kuşağa geçen ve merkez sinir sisteminin işlevlerini kapsayan deneyim, öğrenme ve çevreden kaynaklanan etkenlerle biçimlenen bir bileşimdir. Zeka testleri de zekayı ölçmek için kullanılan yöntemlerdendir.

Testlerin ortaya çıkışına baktığımızda ise bireylerin bilişsel yeteneklerini ölçümleyip diğer bireylerle kıyaslama amacını görürüz. Zeka ile ilgili çalışma tarihte ilk kez, milattan önce 2200’lü yıllarda Çinli hükümdarların hizmetçi alımlarında kullandıkları bir çeşit yetenek sınavında rastlanmaktadır. Mısır’da da bilişsel yetenek sınavları kullanılarak yönetici ve yardımcılar seçildiği bilinmektedir.

Ancak gerçek zeka testleri üzerine ilk çalışmalar 19. yüzyıl sonlarına doğru başlamıştır. Bu çalışmalar, zekayı kişisel psikolojiye ve objektif etkenlere bağlantılayarak açıklamaya çalışmış olmasıyla devrim niteliğinde sayılmaktadır.

1905 yılında Alfred Binet ve Theodore Simon zekayı ölçmek için çeşitli yaş gruplarındaki insanların ortalama başarısı esas alınarak ortalama puanlar oluşturulmuş ve kişinin başarısı bu ortalamaya göre değerlendirilmiştir. Bu yöntem günümüzde kıyaslama kriteri olarak kullanılmaktadır.

IQ (Intelligence Quotient – Zeka Katsayısı) terimini ilk kullanan kişi Alman bilim insanı L. Wilhelm Stern olmuştur. Stern’in yöntemi kişinin gerçek yaşının test sonucunda elde edilen zihinsel yaşına oranının hesaplanmasına dayanmaktadır. Günümüzde bu hesaplama şekli bazı çocuk zeka testlerinde kullanılmaya devam etmektedir. İlk kez Stern’in kullandığı “IQ” terimi ise güncelliğini korumaktadır.

Günümüzde de IQ testi olan Stanford-Binet testinin geliştirilme amacı okul performansını ölçebilmektir. Ancak zamanla hayatın tüm alanlarında bireylerin başarısını ölçmenin bir aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Stanford-Binet testinin bir alternatifi olarak görülen Wechsler zeka testleri ise genel bir IQ skorundan ziyade bir çok alt test uygulanarak, her alanın ayrı bir değerlendirmeye tabi tutulması gerektiği üzerinde yoğunlaşır ve daha ayrıntılı bilgi alınır.

Zeka Testleri bize IQ skorunu verdiği gibi aynı zamanda çocukların yaşadıkları klinik anlamdaki sorunların belirlenmesine yol gösterici olmaktadır. Bir çocuğun evde ya da okulda öğrenme güçlüğü, aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği, uyum, davranış sorunları yaşayan bir çocuk varsa bu çocuklara zeka testi yapılması uzman tarafından uygun görülebilir. Kimi zaman yaşıtlarından farklı ve üstün becerilere sahip olduğu düşünülen çocukların aileleri bu konuda talepte bulunabilirler. Ancak zeka testinde ki sayısal skordan ziyade çocuğun güçlü ve zayıf olduğu yanların tespit edilmesi ve bu yönde bir bireysel program oluşturulması çocuğa fayda sağlayacaktır. Çocuğun güçlü ve zayıf yanlarının tespitiyle yapılması gerekenler, izlenmesi gereken yol ailenin de desteği ile oluşturulur. Çocuğun zorlanma derecesine göre bu desteğin anne-baba ve/veya öğretmenleri tarafından verilmesi sağlanabileceği gibi, bir uzmanın da bu desteği vermesi ve gerekli yönlendirmeleri yapması gerekebilir.

Zeka testi puanları zeka seviyesini ölçmek için kullanılan puanlama yöntemidir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından açıklanan ve evrensel olarak kabul edilen zeka
testi/IQ Testi puanları aşağıdaki gibidir.

0–20 arası zeka bölümü: Derin zeka geriliği
20–35 arası zeka bölümü: Ağır zeka geriliği
35–50 arası zeka bölümü: Orta dereceli zeka geriliği
50–70 arası zeka bölümü: Hafif derecede zeka geriliği
70–79 arası zeka bölümü: Sıradan zeka geriliği
80–89 arası zeka bölümü: Donuk zekalılık veya donuk normal zeka
90–109 arası zeka bölümü: Normal zeka
110–119 arası zeka bölümü: Parlak zeka
120–129 arası zeka bölümü: Üstün zeka
130 ve üstü zeka bölümü: Çok üstün zeka

En sık kullanılan IQ Ölçüm Testleri;

Stanford-Binet Zeka Testi (SB-V)
Wechsler Yetişkin Zeka Testi (WAIS-I)
Wechsler Çocuk Zeka Testi (WISC-R) (6-16 Yaş)
Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV(WISC- IV) (6-16 Yaş)
Ayrımsal Yetenek Testi (DAS-II) dir.